ROZWIJANIE STAWÓW

DOLNY TANTIEN W QIGONG, TAICHI I MEDYTACJI

W tradycji taoistycznej wyróżniamy trzy główne centrum ciała. Centrum rozumiane jest przy tym fizjologicznie, anatomicznie i energetycznie. Górny Tantien, zlokalizowany w centralnej części czoła między brwiami, związany jest z funkcjami poznawczymi i kognitywnymi, a tym samym wszystkim tym, co jako ludzie jesteśmy w stanie postrzegać i lokalizować w czasie i przestrzeni. Środkowy Tantien to obszar serca, odpowiadający za emocje i wszelkie relacje ze światem i innymi ludźmi, w tym za relację ze sobą i swoją świadomością. Dolny Tantien znajduje się około 2-3 palców poniżej pępka w głębi naszego ciała na jego centralnej osi. Uznawany jest on w praktykach taoistycznych za centrum energii i witalności fizycznej, a tym samym zdrowia, sprawczości i siły życiowej. Wszystkie trzy Tantien są w taoizmie kluczowe. W kontekście praktyk zdrowotnych, sztuk walk i medytacji dolnemu Tantien będziemy natomiast poświęcać szczególnie dużo uwagi.

W taoizmie - tak samo jak w systemie medycyny chińskiej oraz akupunkturze - pracujemy z mapą kanałów i połączeń w ciele - meridianów. Dolny Tantien to punkt spotkania i przecięcia głównych meridianów ciała. Tym samym przez dolny Tantien przepływa wszystko, co ma decydujący wpływ na nasze ciało i zdrowie. Silny kontakt z dolnym Tantien będzie decydujący dla umiejętności otwarcia wszystkich meridianów ciała w praktykach Qigong, Taichi i medytacji.

W praktykach taoistycznych wykorzystujących ruch początkowo uczymy się generować ruch, stabilność i siłę z obszaru bioder - miednicy, dolnego brzucha i tak zwanego “kwa” (obejmującego m.in. pachwiny i mięsień biodrowo-lędźwiowy). Na bardziej zaawansowanym poziomie dążymy natomiast do tego, aby zarówno ruch, jak i Qi [Taichi to przede wszystkim metoda rozwijania Qi - energii] generować bezpośrednio z dolnego Tantien.

Pracując z dolnym Tantien i zasilając go - zwiększamy naszą świadomość ciała i jego fizyczne poczucie we wszystkim, co robimy - bez względu na to, czy naszym fokusem są praktyki zdrowotne, medytacyjne, czy sztuki walk. W Qigong, Taichi i Bagua uczymy się więc pewną część naszej uważności utrzymywać zawsze w dolnej części ciała, zwłaszcza w dolnym Tantien. Jest to związane z kluczowym w tych praktykach uziemianiem się i ugruntowywaniem (o którym przeczytasz w moim poprzednim tekście). To jest natomiast tylko jeden z niezliczonych aspektów umiejętności utrzymywania części uwagi w dolnym Tantien.

W praktykach medytacyjnych miejsce to - poprzez wspomniane wyżej przecięcie głównych meridianów ciała - daje nam możliwość utrzymywania świadomości całego ciała poprzez kontakt z dolnym Tantien. To, co początkowo robimy skanowaniem ciała (czyli obejmowaniem naszą uważnością każdego miejsca w ciele poziom po poziomie - od czubka głowy aż po podeszwy stóp) - później robimy już bezpośrednio poprzez aktywizację i wzmocnienie kontaktu z dolnym Tantien, po czym monitorowanie naszym zmysłem kinestetycznym doznań w całym ciele od centrum do peryferii w tym samym czasie. W tej praktyce uważności i samoobserwacji dolny Tantien jest dla nas jak guzik, którym włączamy na "ON" całościową świadomość ciała .

Umiejętność precyzyjnego rejestrowania i lokalizowania tego, co dzieje się w naszym systemie otwiera zaś możliwości pracy nad zmianą tego, gdzie rejestrujemy dysfunkcje: ból, sztywność, dyskomfort, brak przepływu, ładunek traumatyczny. Praca z dolnym Tantien umożliwia przywracanie balansu tam, gdzie został on w jakimś stopniu zaburzony. W tym celu praktyki taoistyczne oferują całe spektrum precyzyjnych narzędzi wewnętrznej pracy świadomościowej i medytacyjnej, jak wymagające oddzielnego tekstu "inner and outer dissolving" [praktyka rozpuszczania blokad fizycznych, emocjonalnych, psychicznych].

JAK ZNALEŹĆ I ZBUDOWAĆ POCZUCIE DOLNEGO TANTIEN

Poniżej krótka instrukcja, jak znaleźć i zbudować poczucie swojego dolnego Tantien krok po kroku. Zacznij od wyregulowania i uspokojenia oddechu. Oddychaj płynnie i równomiernie. Uspokój myśli, emocje, poświęć chwilę na ugruntowanie i uziemienie się [jak to zrobić: patrz mój poprzedni wpis]. Rozluźnij mięśnie brzucha i narządy wewnętrzne. Poczuj ruch przepony z każdym wdechem w dół i z każdym wydechem w górę. Jeśli chcesz - możesz położyć sobie dłonie w okolicach przepony, tak aby ruch przepony i brzucha w rytmie oddechu stał się dla ciebie bardziej konkretny i namacalny.

Dolny Tantien znajduje się w samym centrum twojego ciała, na wysokości dolnego brzucha, mniej więcej 2-3 palców poniżej pępka. Aby nawiązać z tym miejscem kontakt twoją świadomością powędruj twoją uważnością wgłąb ciała. Jeśli chcesz - możesz podczas tej praktyki zamknąć oczy. Sprawdź, czy siedzisz wygodnie, czy kręgosłup jest wydłużony, a wszystkie mięśnie sa rozluźnione i opadają luźno siłą grawitacji, czy oddychasz spokojnie i swobodnie.

Skieruj teraz twoją uwagę na twój nos i nozdrza i poczuj, jak przepływa przez nie powietrze z każdym wdechem - do środka i z każdym wydechem - na zewnątrz. Kieruj na te doznania twoją uwagę, po czym podążaj tą ścieżką dalej tylną ścianą gardła wraz z wdechem w dół i z wydechem z powrotem tą samą ścieżką tyłem gardła i nozdrzami w górę. Zaobserwuj, jaką temperaturę ma powietrze wdychane i wydychane. Czy przy wdechu powietrze rejestrowane na wnętrzu gardła jest chłodniejsze, niż podczas wydechu?

Wnętrze gardła znajduje się mniej więcej na centralnej osi twojego ciała. Kontynuując więc oddychanie w ten sposób, pozwól twojej uważności zejść z oddechem jeszcze niżej. Kontynuuj teraz przez tylną ścianę gardła dalej w dół do obszaru klatki piersiowej i pozostań tam twoją świadomością na kilka cykli wdech - wydech. Ustabilizuj czucie tego poziomu. Z kolejnym wydechem powędruj uważnością jeszcze niżej w dół tej samej centralnej linii ciała - przez tył gardła, klatkę piersiową oraz przez przeponę do jamy brzusznej. Ponownie - ustabilizuj ten kontakt i nowe doznania na tej wysokości ciała, wykorzystując nakierunkowaną uważność i rytm oddechu.

Schodząc tak niżej i niżej twoją świadomością - natrafisz w pewnym momencie na poziom mniej więcej 2-3 palce poniżej pępka. Kiedy nasz umysł dociera do tego poziomu - często możemy odczuć subtelnie inną jakość. Na tej samej wysokości znajduje się wiele bardzo ważnych punktów i kanałów na energetycznej mapie ciała, jak inny centralny w systemie sztuk taoistycznych punkt - Mingmen. Mingmen znajduje się z tyłu ciała, na kręgosłupie, Tantien - równo po środku, na centralnej osi ciała.

Gdy znajdziesz się twoją uważnością na tym poziomie - pozostań tam na dłuższą chwilę, najlepiej kilka minut, spokojnie i głęboko oddychając. Pozwól twojemu umysłowi zostać tam i ustabilizować kontakt z tym miejscem w ciele i rozszerzyć tym samym zmysł kinestetyczny na punkt, którego interocepcyjne czucie często musimy sobie dopiero wykształcić. Zostań tam i rejestruj. Jak to mawia mój nauczyciel Bruce Franztis "usiądź na tym miejscu twoją świadomością jak kura, która wysiaduje jajko". Być może z czasem poczujesz ciepło, wibrację, rodzaj oscylacji, promieniowania, mrowienie lub drżenie w tym miejscu. Jeśli uda ci się ustabilizować twoją obecność i uważność w tym punkcie - twoje Qi zacznie do tego miejsca spływać i się tam gromadzić. Dolny Tantien będzie się stawać dla ciebie coraz żywszy, bardziej wyczuwalny, bardziej konkretny i namacalny.

Nasz mózg najczęściej nie jest dostrojony do czucia punktów w głębokim wnętrzu naszego ciała. Często nasza proporiocepcja nie pokrywa się z naszą anatomią energetyczną. Jeśli będziesz wykonywać praktykę łączenia się świadomością i uważnością z dolnym Tantien regularnie - mapa anatomiczna i energetyczna twojego ciała powoli zaczną się ze sobą synchronizować i się pokrywać. W ten sposób po kilku miesiącach praktyki Qigong, Taichi i taoistycznej medytacji nasze centrum przesunie się z górnego do dolnego Tantien. I to ten punkt zaczyniemy odczuwać jako centrum naszego ciała.

W medytacji taoistycznej - jak wspomniałam wyżej - część uważności cały czas utrzymujemy w dolnym Tantien. Pod koniec medytacji zaś skupiamy w tym punkcie całość naszej uważności. W ten sposób koncetrujemy, gromadzimy i magazynujemy wyprodukowane podczas praktyki Qi w dolnym Tantien. Na tym polega istota Qigong lub Taichi - generowanie Qi (energii), którą możemy zmagazynować i wykorzystać później do dowolnych celów, które chcemy realizować w naszym życiu. Innymi słowami praktyki te mają na celu - parafrazując cytat z kutowego "Misia" - mieć więcej życia w życiu. Czyli po prostu stać się bardziej- lub w pełni żywą/ym.

UWAŻNOŚĆ W DOLNYM TANTIEN JAKO PRAKTYKA AUTOREGULACJI

Jako osoby żyjące na Zachodzie, w natłoku bodźców i elektroniki, centrum naszych ciał już w dzieciństwie staje się nasza głowa i nasz mózg. Często obserwujemy związane z tym napięcie i zesztywnienie górnej części ciała, szyi, ramion i barków, a także bóle głowy i migreny. W tym samym czasie, gdy wykonujemy prosty skan ciała, zauważamy, że nasza świadomość niemal całkowicie odcięta jest od pasa w dół. Tudno nam poczuć nasz brzuch, miednicę i nogi. Czasami zauważamy, że dolna część ciała jest od wielu godzin nieruchoma i że trudno nam zarejestrować jakiekolwiek doznania z niej płynące.

Praktykę utrzymywania uważności w dolnym brzuchu jako centrum wykorzystujemy więc także w Somatic Experiencing® jako praktykę gruntującą, stabilizującą i regulującą nasz układ nerwowy. Świadomość dolnej częsci ciała, a także naszych trzewi przesuwa nasze centrum grawitacji w dół, dając nam osadzenie, stabilność oraz lepszą świadomość własnego ciała. Pomaga tym samym wrócić do ciała, gdy zauważymy pędzące myśli, lęk i niepokój oraz często związane z nimi zamrożenie i dysocjację.

Dobrej praktyki!